Czym właściwie jest trypofobia?
Trypofobia pochodzi od greckich słów trypa (dziura) i fobos (strach, strach). Za tym kryje się strach lub obrzydzenie przed nagromadzeniem nieregularnie ułożonych dziur, pęknięć, wybojów lub wgnieceń. Do tej pory trypofobia nie jest uznaną diagnozą medyczną. Nadal nie jest jasne, czy jest to w ogóle „prawdziwe” zaburzenie lękowe, ponieważ większość dotkniętych nim osób jest bardziej zniesmaczona małymi dziurami niż uczuciem strachu na pierwszym planie.
Czego dokładnie boją się osoby z trypofobią?
Strach i wstręt ludzi z trypofobią może być skierowany na różne rzeczy, naturalne lub sztuczne. Należą do nich np. plaster miodu, kwiaty lotosu, truskawki, koralowce, granaty, rozszerzone pory skóry i pumeksy. Ale odsłonięte ściany lub małe pęcherze mogą również powodować reakcje trypofobiczne.
Jakie są objawy trypofobii?
Jak wyraża się strach lub wstręt do małych dziur? Osoby z trypofobią zgłaszają uczucie obrzydzenia, dyskomfortu, pocenia się, swędzenia, tachykardii, nudności, zawrotów głowy i duszności, gdy widzą dziury, kropki lub łzy. Czasami te objawy mogą nawet przerodzić się w prawdziwe ataki paniki.
Niektóre z dotkniętych chorobą odczuwają objawy jako bardzo niepokojące i mogą poważnie ograniczać codzienne życie. Zwłaszcza, gdy próbujesz uniknąć bodźców wywołujących lęk. Jednak zakres stresu jest bardzo indywidualny i zależy również od tego, jak dotknięte nim osoby radzą sobie z objawami.
Jakie są przyczyny trypofobii?
Skąd bierze się trypofobia w poszczególnych przypadkach nie zostało jeszcze wystarczająco wyjaśnione naukowo. Istnieją jednak teorie: Zakłada się, że za strachem przed małymi dziurami w rdzeniu stoi mechanizm przetrwania. Zgodnie z tym nasz mózg łączy małe dziury z możliwym zagrożeniem. Na przykład dziury mogą wskazywać na fizyczne rany lub inwazję owadów w żywności (np. w owocach).
Inna teoria opiera się na podobieństwach wizualnych. Wywołujące strach, dziurawe i popękane wzory podświadomie przypominają pojawienie się potencjalnie trujących roślin i zwierząt. Jasno-ciemne kontrasty kwiatu lotosu przypominają na przykład skórę jadowitych ropuch lub węży. Dlatego sensowne jest reagowanie na odpowiednie znaki lub „sygnały ostrzegawcze” ze zwiększoną czujnością. Jednak podobnie jak w przypadku innych fobii, poziom lęku w trypofobii przekracza to, co jest pomocne.
Czy można leczyć trypofobię?
Bez względu na przyczynę, osoby dotknięte chorobą często na próżno szukają odpowiedniego wsparcia. Oferty diagnostyki i terapii w tej szczególnej dziedzinie nie zostały jeszcze wystarczająco zbadane lub są po prostu niedostępne. Istnieją jednak ogólnie różne sposoby leczenia fobii, które są również stosowane w przypadku trypofobii. Niektóre z tych możliwości wymieniliśmy w naszym artykule na temat agorafobii .
To, jaka metoda jest najlepsza w poszczególnych przypadkach, zależy od osobistych preferencji, wcześniejszych doświadczeń (terapeutycznych) oraz nasilenia stresu. Podczas gdy krótkoterminowe strategie łagodzenia objawów mogą być pomocne, długoterminowa i trwała poprawa lęku jest możliwa przede wszystkim dzięki terapii poznawczo-behawioralnej.
